Longing: A Poem about Burma's Upcountry by Ma Nwe

"Surviving" by Nyan Kyal Say, licensed from NK Artbox Shop

A Nya (အညာ) is a reference to a place, both physical and mythical. Geographically, it refers to upcountry, encompassing Mandalay, Bagan, and the upper reaches of the Irrawaddy River. But the term also denotes classic Burma, pastoral, rural, and innocent. Like Norman Rockwell's Middle America, A Nya is the idyllic Burma that lives in the people's heart. 

In the poem "Longing" (လွမ်းသရှင့်), poet Ma Nwe (MS. Summer) sums up her vision of upcountry Burma, complete with sudden showers, palm candies, and dangling water pots in communal sheds. Even the way the poem's narrator ends every passage with the phrase လွမ်းသရှင် evokes the upcountry folks' way of speaking -- something that cannot be translated.

The illustration above, titled "Surviving," is by Burmese artist Nyan Kyal Say, licensed for noncommercial use from NK Artbox Shop.

Longing for A Nya 

By Ma Nwe
From Tuning (ကြိုးညှိခြင်း), a collection of Burmese women’s poetry, organized by Pandora, published August 2012
Translated by Kenneth Wong
 
The hot, wild gusts that tumble leaves
Make me miss the upcountry A Nya.
 
The pouring, roaring sudden rain
That dries up before the ground gets muddy
Makes me think of old A Nya.
 
When the misty wet winter’s coming,
Sweet palm roots for fireside roasting,
The tales we told, the words we shared
Are what I miss of old A Nya.
 
The dangling pots with sweet palm saps,
The caramelized pellets, the palm candies,
Are my memory old A Nya.
 
My Burmese blood is hot and steamy,
Stewed and brewed in the heat of Bagan;
Again and again, I returned to see
Its shrines and temples aplenty,
Yet still I long to see them more;
Sitting here I think of old A Nya.
 
The breezy shade of Mount Poppa
That cooled my sweat and calmed me down
Is what I miss of old A Nya.
 
The sweet palm wine that says “Welcome!
Won’t you rest here for a bit?”
Is what I miss of old A Nya.
 
Along the journey upcountry,
The neem trees with baby blossoms
Drowned my heart in drowsy scent;
Oh how I miss the road to A Nya.
 
The vision of a country girl
With Thanakha-coated scented cheeks
Makes me miss that old A Nya.
 
The sour soup in a bowl
Flavored with sweet tomatoes
Is the classic taste of old A Nya.
 
Fleeing the sun, I sought shade
Under a leafy margosa tree
And pricked my foot in a thorny bush;
Yet, I miss that pain of A Nya.
 
The shirts we wore, rough and odd,
Woven from the homegrown strands,
Made by hand and worn with pride;
That’s what I miss of old A Nya.
 
In a spot with generous shade,
A dangling jug with fresh water
To quench the thirst of travelers,
From east or west, or north or south,
Drink as they may, no fee, no due,
That selfless deed prompting Sadhus,
Is what I miss of old A Nya.

Notes: 
Thanakha: Aromatic wood-bark paste worn as cosmetic
Sadhus: An exclamation acknowledging a meritorious deed

လွမ်းသရှင်

မနွေ

 
လေပူဝှေ့ယမ်း ရွက်ကြွေကြမ်း
အညာကိုမှန်း လွမ်းသရှင်။
 
ဗြုန်းဗြုန်းရွာချ မိုးကာလ
ခဏသွေ့ခြောက် ဗွက်မပေါက်
စိတ်ရောက်လို့လည်း လွမ်းသရှင်။

ဆောင်းရောက်ပြီဆို ဆီးနှင်းစို
မီးလင်းဖိုနား ထန်းပင်မြစ်စား
စကားသံဆန်း ကြောင်းရာဆန်း
အညာကိုမှန်း လွမ်းသရှင်။
 
ရင်းထောင်ရင်းဆွဲ မျက်ဝန်းထဲ
ထန်းလျက်ခဲလည်း လွမ်းသရှင်။

မြန်မာတို့သွေး ရှိန်းရှိန်းနွေး
နွှေးရန် နွေးရန် ပြည်ပုဂံ
ပြန်ပြန်ခေါက်ခေါက် ထပ်ထပ်ရောက်
ရောက်တိုင်းဖူးရ ဖူးမဝ
များလှစေတီ ထိုမြေဆီ
သည်မြေဆီက လွမ်းသရှင်။

ပုပ္ပားတောင်ရိပ် ချွေးစိုသိပ်
စိတ်အေးချမ်းလို့ လွမ်းသရှင်။

ခေတ္တနားခို ဧည့်ခံကြို
ထန်းရည်ချိုလည်း လွမ်းသရှင်။

ရင်နင့်အောင်မွှေး မက်လုံးပေး
ပွင့်သေးကြိုင်လျှမ်း တမာပန်း
အညာလမ်းကိုလည်း လွမ်းသရှင်။

ပုန်းရည်တစ်ခွက် ခရမ်းချဉ်စွက်
အညာ “ဟင်းချက်” လည်းလွမ်းသရှင်။

ကိုယ့်ဒေသထွက် ကိုယ်တိုင်ရက်
လက်ရည်ဖျဉ်ကြမ်း အဆင်ဆန်း
ဆင်မြန်းကြည်ဖြူ ဝတ်ဆင်သူ
ဂုဏ်ယူလို့လည်း လွမ်းသရှင်။

ရိပ်ကောင်းရာတွင် သိုင်းကြိုးဆင်
ရေကြည်ပြည့်ဖြိုး ရေချမ်းအိုး
အကျိုးမျှော်ကာ မလှူပါ
စေတနာသက်သက် သဒ္ဓါစွက်
ရပ်ရှစ်မျက်နှာ လမ်းသွားလာ
ရေဆာသမှု ပြေစေပြု
သာဓုခေါ်သံလည်း လွမ်းသရှင်။